Ужо сёньня: 9 гадоў таму забілі Паўла Шарамета

Дата дня

20 ліпеня 2016 году ў Кіеве загінуў журналіст Павал Шарамет. Аўтамабіль, у якім ён ехаў на працу, выбухнуў на скрыжаваньні цэнтральных вуліц украінскай сталіцы. Павал Шарамет нарадзіўся і вырас у Беларусі, працаваў спачатку ў Менску, потым у Расеі, у 2014 годзе пераехаў у Кіеў. Пачаў супрацоўнічаць з выданьнем «Українська правда» і вёў ранішнія праграмы на «Радио Вести», на этэр якога ён ехаў у дзень гібелі.

Таксама ў гэты дзень

1492 — віленскі сойм абраў Аляксандра Ягайлавіча вялікім князем Вялікага Княства Літоўскага

1567 — Бітва пры Чашніках. Вялікалітоўскі атрад на чале з Раманам Сангушкам перамог маскоўскі корпус ваяводы Пятра Сярэбранага. У выніку Сангушка вызваліў крэпасьць Ула.

1863 — у Вільню прыяжджае адзін з кіраўнікоў Нацыянальнага ўраду Оскар Авэйдэ, якому Кастусь Каліноўскі заяўляе, што «Літва і Беларусь — зусім асобная і самастойная дзяржава». Гістарычны момант нараджэньня Беларусі як суб’екта палітыкі, а Каліноўскага як першага беларускага палітычнага лідэра.

1920 — часткі Чырвонай Арміі, якія наступалі на Польшчу, занялі Вільню.

1930 — у справе «Саюзу вызваленьня Беларусі» арыштаваны паэт Уладзімер Дубоўка.

1936 — была падпісаная гэтак званая канвэнцыя Мантрэ аб статусе праліваў Басфор і Дарданэлы. Канвэнцыя захоўвае за гандлёвымі суднамі ўсіх краінаў свабоду праходу праз пралівы як у мірны, так і ў ваенны час, але ўстанаўляе розны рэжым праходу ваенных караблёў у дачыненьні да чарнаморскіх і нечарнаморскіх дзяржаваў.

1941 — было створанае Менскае гета, другое паводле велічыні на тэрыторыі СССР (пасля львоўскага). Усяго за гады нацысцкай акупацыі ў ім загінула больш за 105 000 габрэяў.

1944 — палкоўнік вэрмахту Кляўс Шэнк фон Штаўфэнбэрг зрабіў няўдалую спробу замаху на Гітлера.

1994 — Аляксандар Лукашэнка прынёс прысягу ў якасьці першага прэзыдэнта незалежнай Беларусі. Інаўгурацыя праходзіла пад бел-чырвона-белым сьцягам і на трыбуне з Пагоняй.

У гэты дзень нарадзіліся

1880 — Гальяш Леўчык, паэт, публіцыст, перакладчык, музыка.

1924 — Уладзімер Анічэнка, мовазнаўца, гісторык мовы, фальклярыст

1931 — Гай Пікарда, ангельска-францускі адвакат і музыказнаўца, дасьледнік беларускай культуры.

1971 — Зьміцер Вайцюшкевіч, кампазытар, сьпявак, музыка.

1981 — Зьміцер Дашкевіч, палітык, палітвязень.

У памяці

1897 — Оскар Авэйдэ, адзін з кіраўнікоў Нацыянальнага ўраду. Памёр на пасяленьні ў Вяцкай губэрні высланы туды за ўдзел у паўстаньні 1863-1864 гадоў.

1926 — Фэлікс Дзяржынскі, кіраўнік ВЧК і ГПУ — карных органаў камуністычнага рэжыму. У гонар Дзяржынскага ў Беларусі дагэтуль застаюцца перайменаванымі два адметныя паселішчы — Койданава пад Менскам і вёска Радзілавічы ў Лельчыцкім раёне. У 2024 годзе імя Дзяржынскага было нададзенае ліцэю БДУ.

1977 — Іван Любачка, беларускі гісторык. Аўтар многіх публікацый, у тым ліку «Беларусь пад савецкай уладай, 1917-1957». Ашчаджаныя за жыцьцё сродкі Любачка запісаў на заснаваньне стыпендыяльнага фонду для падтрымання дасьледаваньняў у галіне беларусазнаўства.

1992 — Валянцін Ждановіч, журналіст і фотамастак.

2023 — з судовага працэсу журналіста Паўла Мажэйкі і адвакаткі Юліі Юргілевіч „хуткая“ забрала горадзенскую актывістку Сьвятлану Рынкевіч. Уначы яна памерла ў шпіталі